Steeds meer mensen maken gebruik van een hoorhulp, dikwijls in de vorm van een hoortoestel. En gelet op de gehoorschade die veel jongeren zichzelf aandoen door het overvloedig en te luide gebruik van ”oortjes” is de verwachting dat die groep nog flink zal groeien.

Alle reden dus om ervoor te zorgen, dat de kwaliteit van die hoorhulpen zo goed mogelijk is. En dat gebeurt ook. Net als bij veel elektronica neemt de kwaliteit voortdurend toe en de omvang van het apparaat alsmaar af. Ook de technieken verbeteren; de microfoontjes worden beter en talrijker, waardoor storingsonderdrukking en stereo horen allang geen uitzondering meer zijn. En veel hoorapparaten kunnen draadloos verbinding maken met de mobiele telefoon, de tv en de deurbel.

Toch blijft er een aantal situaties over waarbij mensen met een gehoorbeperking niet, of niet goed worden ondersteund. Dat kan gebeuren in openbare ruimten, bij bijeenkomsten buiten en …. in kerken. Hoewel het met de moderne, geavanceerde apparaten redelijk tot goed mogelijk is om het gebeuren te volgen met de ingebouwde microfoons, dikwijls strooien bij- en stoorgeluiden toch roet in het eten, waardoor de verstaanbaarheid slecht kan worden.
In een aantal gevallen brengt dan de zgn. ringleiding uitkomst. Dit is een systeem, waarbij de signaaloverdracht naar het hoorapparaat plaatsvindt via magnetische inductie en dus niet via de lucht en een microfoon. Het hoorapparaat moet daar dan natuurlijk wél voor geschikt zijn, d.w.z. dat er een zgn. luisterspoel in zit, maar gelukkig is dat bij veel toestellen nog steeds mogelijk.

Mits goed aangelegd en goed afgeregeld, levert een moderne ringleiding-installatie een uitstekende geluidskwaliteit. En daar komt nog bij: het signaal wordt direct afgenomen bij de bron, dus bijv. de microfoon van de spreker. Daardoor heeft de ringleiding gebruiker geen last van storende bij- en omgevingsgeluiden, wat de verstaanbaarheid erg ten goede komt.

In veel kerken is een goede geluidsinstallatie aanwezig met een daaraan gekoppelde ringleiding. En dan is het zaak, dat het signaal dat daar heen gaat ook in orde is! En daar wringt soms de schoen. Want wat is het geval?
In bijna alle gevallen is het niet wenselijk dat tijdens de gemeentezang de stem van de voorganger door de geluidsinstallatie wordt weergegeven. Ook al zingt die nog zo mooi. Daarom wordt zijn microfoon tijdelijk “dicht” gezet, al dan niet automatisch. Maar wat nu, als er op dat moment ook geen andere microfoon open staat? Voor de kerkgangers is dat ook helemaal niet nodig, maar voor de ringleiding gebruiker wel!! Anders hoort die namelijk in die periode helemaal niets! Het microfoontje in zijn hoorapparaat staat namelijk uit en de ringleiding is ”dood”.
Het zelfde geldt trouwens m.m. voor de luisteraars van de kerkomroep, maar dat is gemakkelijk te controleren en die laten zich ook meestal wel horen, als er een probleem is.

Ik kom nog geregeld situaties tegen, waarin dit voor de ringleiding niet goed is geregeld. In het beste geval staat dan bijv. de microfoon op de altaartafel of de lezenaar open en in het slechtste geval helemaal niets.
De beste oplossing is natuurlijk een speciale zgn. sfeermicrofoon in de kerk. Die moet zodanig zijn geplaatst dat er een goede geluidsbalans is tussen de gemeentezang en het orgel (of de andere begeleiding). En die microfoon moet natuurlijk NIET via de luidsprekers te horen zijn, op straffe van rondzingen, of “galmen” zoals het ook vaak wordt genoemd. Dat betekent dat er een tweede signaalpad op de voorversterker moet zijn, dat gescheiden is van het signaal voor de luidsprekers. Dit signaal kan trouwens óók voor de kerkomroep en de eventuele opname worden gebruikt. En omgekeerd natuurlijk ook. Als er al een goed signaal voor de kerkomroep is, kan dat ook voor de ringleiding worden gebruikt. Maar ook al kán dit, dat betekent nog niet dat het ook gebeurt.
Nog te vaak zijn ringleidinggebruikers verstoken van een fatsoenlijke weergave van de gemeentezang via hun hoorapparaat. Maar die mensen zijn meestal geen klagers, dus die laten zich niet horen.
Vraag er daarom eens naar in uw gemeente en als het een probleem is: los het dan op!
De oplossing is vaak eenvoudig. En komt u er niet uit? Bel dan deLOK; wij helpen u graag!

Arie Reij, sr. adviseur deLOK.

Nabrander: het is niet altijd duidelijk of de voornoemde sfeermicrofoon altijd aan kan blijven, of dat die beter uitgeschakeld kan worden tijdens de spraak.

Dat hangt er van af hoeveel galm die microfoon veroorzaakt bij het spraaksignaal. Is dat zoveel dat het ten koste gaat van de verstaanbaarheid, dan is het beter om hem uit te schakelen. Vaak zal dat echter niet het geval zijn en geeft het juist een “echt kerkgeluid” ipv. een droge radiostem. Dan kan de sfeermicrofoon dus rustig de hele dienst open blijven staan.